Źródłem dolegliwości związanych z zatruciem alkoholowym jest sposób trawienia alkoholu przez organizm.
W wątrobie wytwarzane są enzymy –dehydrogenaza aldehydowa i alkoholowa, które przekształcają alkohol w aldehyd octowy oraz kwas octowy.

Aldehyd octowy wykazuje silne toksyczne działanie na organizm, wywołuje bóle głowy oraz nudności i wymioty. Ponadto może podnosić ciśnienie krwi oraz tętno, powodując uderzenia ciepła i zaczerwienienie na twarzy. Z kolei kwas octowy wykazuje niekorzystny wpływ na żołądek. Dodatkowo zwiększona diureza powoduje nagłe zmiany w gospodarce wodno-elektrolitowej, wpływając na odwodnienie organizmu. Alkohol może powodować stan niedocukrzenia organizmu, dlatego następnego dnia po spożyciu alkoholu może pojawić się obniżone samopoczucie, spadek koncentracji, zmęczenie czy wzmożone pragnienie.

Kac może trwać od kilku do 24 godzin. Do tej pory nie odkryto jeszcze substancji, która skutecznie neutralizowałaby toksyczne działanie metabolitów alkoholu na organizm.

 

Co wpływa na wielkość kaca

Na moc kaca wpływają:
– bezpośredni wpływ alkoholu na mózg i inne narządy,
– działanie metabolitów alkoholu,
– inne zachowania towarzyszące spożyciu alkoholu np. równoczesne stosowanie innych używek.

Bezpośrednie działanie alkoholu na organizm powoduje:
– odwodnienie i zaburzenie równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej
– na skutek nasilonej diurezy, związanej z hamowaniem przez alkohol działania wazopresyny (hormonu, który odpowiada za zatrzymywanie wody w organizmie na poziomie nerek), ale także wzmożonej potliwości czy wymiotów;
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
– alkohol podrażnia śluzówkę ścian żołądka oraz jelit, co skutkuje wystąpienie stanu zapalnego oraz opóźnienie opróżniania żołądka.

 

Alkohol ponadto:

– nasila produkcję kwasu żołądkowego i enzymów trzustkowych i jelitowych, co powoduje występowanie bólu brzucha, nudności oraz wymiotów,
– obniżenie stężenia glukozy we krwi,
– zwykle występuje u osób, które spożywają alkohol przez kilka dni z rzędu i nie przyjmują odpowiedniej ilość pokarmów, przez co następuje zmniejszenie ilości dostępnej energii w postaci glukozy, która jest głównym źródłem energii dla mózgu.

Hipoglikemia prowadzi do zaburzeń nastroju, obniżenia koncentracji oraz zmęczenia, zaburzenia biologicznego rytmu snu i czuwania, podniesienia stężenia trójglicerydów we krwi, co może powodować ich akumulacje w komórkach wątroby i prowadzić do jej stłuszczenia

 

Objawy kaca

Najczęściej kac pojawia się już po kilku godzinach od spożycia alkoholu i ustępuje samoistnie w ciągu około 24 godzin. Zdarza się, że objawy mogą wystąpić później i utrzymywać się przez kilka dni. Nasilenie objawów, zależy od wielu czynników – ogólnego stanu zdrowia, aktywność enzymów wątrobowych, rodzaju i czasu spożywania alkoholu. Zazwyczaj
kobiety wykazują się gorszą tolerancją na alkohol niż mężczyźni. Metabolizowanie alkoholu w wątrobie,
zależy od aktywności enzymów i może przebiegać u jednych wolniej i się akumulować, a u innych osób szybciej
i skuteczniej. Osoby, które metabolizują alkohol wolniej, zwykle pocą się i czerwienieją po spożyciu już niewielkiej ilości alkoholu.

Nie można przyspie-szyć tempa rozkładu alkoholu, ani spożywając tłuste czy kwaśne pokarmy, napoje czy suplementy diety. Również wysiłek fizyczny również nie wpływa na pracę enzymów rozkładających alkohol.

Objawy kaca:
– zmęczenie i złe samopoczucie,
– nasilone
pragnienie,
– suchość w jamie ustnej,
– objawy żołądkowo-jelitowe (utrata apetytu, biegunka, nudności),
– nadwrażliwość na światło oraz dźwięk
– ból głowy i bóle mięśniowe,
– tachykardia,
– drżenie rąk,
– zaburzenia snu,
– zaburzenia uwagi i problemy z pamięcią,
– upośledzenie sprawności psychomotorycznej

 

Sposoby na kaca

Nie wynaleziono dotychczas skutecznego sposobu na kaca, jednak można łagodzić jego uciążliwe objawy kilkoma sposobami. W aptekach dostępne są leki i suplementy diety łagodzące objawy kaca, zawierające w swoim składzie elektrolity, witaminę C oraz glukozę. Ich skuteczność zależy w dużej mierze od sprawności układu pokarmowego, którego funkcję upośledza alkohol.

Tabletki przeciwbólowe, dostępne bez recepty, pomagają złagodzić ból głowy. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza przy współistniejących nudnościach czy bólu brzucha, ponieważ kwas acetyosalicylowy oraz inne NLPZ mogą powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Alkohol zwiększa toksyczność wątrobową paracetamolu.

Uzupełnianie płynów zapobiega odwodnieniu, szczególnie wskazane jest uzupełnianie elektrolitów. Podstawowym źródłem elektrolitów jest woda mineralna, ale również soki owocowe i warzywne.

Dostępne są również specjalistyczne kroplówki i wlewy dożylne, zawierające elektrolity oraz glukozę. Nie obciążają one układu pokarmowego, a zawarte w nich substancje są rozprowadzane po całym organizmie. Dodatkowo kroplówki dobrze nawadniają organizm oraz umożliwiają podanie leków przeciwwymiotnych.

Brakuje dowodów naukowych wskazujących na skuteczność konkretnych metod w zapobieganiu oraz leczeniu objawów kaca. Znając mechanizm powstawania kaca, najważniejszym działaniem w profilaktyce jest umiar w spożywaniu alkoholu lub abstynencja.

red.